Zincoxide (ZnO) เป็นสารประกอบอนินทรีย์ที่มีสูตรเคมี ZnO และมักปรากฏเป็นผงสีขาวหรือผลึกโปร่งใส ZnO เป็นวัสดุเซมิคอนดักเตอร์ประเภท II-VI ที่ได้รับความสนใจอย่างมากในวงการอุตสาหกรรมเนื่องจากคุณสมบัติที่โดดเด่นและความสามารถในการนำไปประยุกต์ใช้ได้หลากหลาย
คุณสมบัติพิเศษของ Zincoxide
ZnO มีคุณสมบัติทางอิเล็กทรอนิกส์และออปติคอลที่โดดเด่น ทำให้เป็นวัสดุที่มีศักยภาพสูงสำหรับการใช้งานในเทคโนโลยีสมัยใหม่
-
พลังงานแถบกว้าง: ZnO เป็นเซมิคอนดักเตอร์ที่มีพลังงานแถบกว้างประมาณ 3.37 eV ซึ่งหมายความว่าสามารถดูดซับรังสีอัลตราไวโอเลตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
-
สมบัติการนำไฟฟ้า: Zincoxide มีความสามารถในการนำไฟฟ้าที่ดี โดยสามารถปรับปรุงคุณสมบัติการนำไฟฟ้าได้ด้วยการเติมสารเจือปน (dopants) เช่น แอลลูมิเนียมหรือแกลเลียม
-
สมบัติทางออพติคอลที่ยอดเยี่ยม: ZnO เป็นวัสดุโปร่งใสในช่วงความยาวคลื่นที่มองเห็นได้และสามารถปล่อยแสงออกมาเมื่อถูกกระตุ้นด้วยไฟฟ้า ซึ่งทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานในอุปกรณ์ LED และเซลล์สุริยะ
-
สมบัติทางเคมี: Zincoxide มีความเสถียรทางเคมีสูงและทนต่อการกัดกร่อน
Zincoxide: การประยุกต์ใช้ที่หลากหลาย
ZnO ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ มากมาย เช่น
-
เซลล์สุริยะ: ZnO ถูกนำมาใช้เป็นชั้นโปร่งใส (transparent conductive oxide) ในเซลล์สุริยะแบบฟิล์มบาง ทำหน้าที่นำรังสีอาทิตย์มาสู่ชั้นดูดซับแสง (absorber layer)
-
ไดโอดเปล่งแสง (LED): ZnO ถูกใช้เป็นวัสดุสำหรับสร้าง LED เนื่องจากมีสมบัติการปล่อยแสงที่เป็นเอกลักษณ์ และสามารถปรับแต่งสีของแสงได้
-
เซนเซอร์: ZnO สามารถนำมาใช้ในการสร้างเซนเซอร์แก๊ส เซนเซอร์ความชื้น และเซนเซอร์อุณหภูมิ
-
วัสดุเคลือบป้องกัน: Zincoxide ถูกนำมาใช้เป็นสารเคลือบป้องกันการกัดกร่อนและการเกิดสนิมในโลหะ
-
ผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์: ZnO ถูกนำมาใช้ในครีมกันแดด ครีมรักษาสิว และวัสดุสำหรับทำแผล เนื่องจากมีสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรีย
กระบวนการผลิต Zincoxide
Zincoxide สามารถผลิตได้โดยวิธีการต่างๆ เช่น
- การเผาไหม้ (Calcination):
ZnO ที่เป็นผงสามารถผลิตได้โดยการเผาไหม้ของแร่สังกะสี (zinc ore) หรือไฮโดรซิงค์คาร์บอเนต (zinc carbonate) ที่อุณหภูมิสูง
- การสะสมไอของความสัมพันธ์ (Chemical Vapor Deposition):
ZnO สามารถถูกสะสมลงบนพื้นผิวโดยใช้แก๊สตัวนำ (carrier gas) เช่น ไฮโดรเจนหรือไนโตรเจน
Zincoxide: สู่อนาคตของเทคโนโลยี
ด้วยคุณสมบัติที่โดดเด่น ZnO เป็นวัสดุที่มีศักยภาพสูงสำหรับการพัฒนาเทคโนโลยีในอนาคต
- การวิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับ Zincoxide อยู่ในระยะกำลังดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง
- ผู้เชี่ยวชาญคาดว่า ZnO จะมีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมเซลล์สุริยะ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และอุปกรณ์ทางการแพทย์
ZnO จึงเป็นวัสดุที่น่าติดตามอย่างยิ่ง ในอนาคตเราอาจจะเห็นการใช้งาน Zincoxide ที่แพร่หลายและหลากหลายมากขึ้น