ในวงการชีววัสดุ มักจะมีการค้นพบวัสดุใหม่ๆ ที่มีคุณสมบัติพิเศษเหมาะสำหรับการประยุกต์ใช้ในทางการแพทย์ วันนี้เราจะมาพูดถึงไทเทเนียม (Titanium) อโลหะที่ไม่ใช่แค่แข็งแกร่ง แต่ยังเป็นมิตรต่อร่างกายอีกด้วย
ไทเทเนียมเป็นโลหะทรานซิชันที่มีเลขอะตอม 22 และอยู่ในกลุ่ม 4 ของตารางธาตุ มันถูกค้นพบครั้งแรกในปี ค.ศ. 1791 โดยนักเคมีชาวอังกฤษชื่อวิลเลียม เกรánd ไทเทเนียมบริสุทธิ์มีสีเงินอ่อนและมีความแข็งแรงสูงมาก ในความเป็นจริงแล้ว มันแข็งแกร่งกว่าเหล็กประมาณ 60% และเบากว่าเหล็กถึง 45%
คุณสมบัติที่โดดเด่นที่สุดของไทเทเนียมคือความต้านทานการกัดกร่อน มันเกือบจะไม่เกิดปฏิกิริยาเคมีกับสารอื่นๆ ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่มีความรุนแรงสูง เช่น ในอุตสาหกรรมทางทะเลและการบิน
ไทเทเนียมในวงการแพทย์: สุดยอดวัสดุปลูกถ่ายกระดูก!
ไทเทเนียมถูกนำมาใช้ในทางการแพทย์มาตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1950 ความต้านทานการกัดกร่อนและความแข็งแรงของมันทำให้เหมาะสำหรับการทำอุปกรณ์ปลูกถ่ายต่างๆ เช่น กระดูกเทียม แผลรอยแยกและฟันปลอม
ไทเทเนียมยังเป็นวัสดุ “ชีว συμβutie” (biocompatible) ซึ่งหมายความว่าร่างกายมนุษย์จะไม่ปฏิเสธหรือโจมตีมัน เมื่อนำมาใช้ในการปลูกถ่าย ร่างกายมักจะสร้างเนื้อเยื่อใหม่ขึ้นรอบๆ ไทเทเนียม ทำให้เกิดการยึดเกาะที่แข็งแรง
กระบวนการผลิตไทเทเนียม: ไม่ใช่เรื่องง่าย!
การผลิตไทเทเนียมนั้นเป็นกระบวนการที่ค่อนข้างซับซ้อนและต้องใช้ความร้อนสูง ขั้นตอนหลักๆ ได้แก่
- การสกัดแร่: ไทเทเนียมส่วนใหญ่ถูกสกัดจากแร่ “อิลเมไนต์” (ilmenite) ซึ่งมีไทเทเนียมไดออกไซด์เป็นส่วนประกอบหลัก
- การลดระดับความบริสุทธิ์: อิลเมไนต์จะถูกนำไปผ่านกระบวนการทางเคมีเพื่อแยกไทเทเนียมออกจากธาตุอื่นๆ
- การหลอม: ไทเทเนียมที่ได้จะถูกหลอมด้วยอุณหภูมิสูงมาก
ไทเทเนียมสามารถอยู่ในรูปต่างๆ เช่น แผ่น บาร์ และสาย มันยังสามารถนำมาขึ้นรูปหรือประมวลผลเพื่อให้มีรูปร่างและขนาดตามต้องการ
ประเภทของไทเทเนียม | คุณสมบัติ | การใช้งาน |
---|---|---|
CP Titanium (Grade 1) | ไทเทเนียมบริสุทธิ์ | อุปกรณ์ทางการแพทย์, เครื่องมือผ่าตัด |
Ti-6Al-4V | ไทเทเนียมผสมกับอะลูมิเนียมและแวนาเดียม | การบิน, อุตสาหกรรม, อุปกรณ์กีฬา |
ข้อดีของไทเทเนียมในทางการแพทย์:
-
ความแข็งแรงสูง: ไทเทเนียมสามารถรับน้ำหนักได้มาก และทนต่อแรงกระแทกได้ดี ทำให้เหมาะสำหรับการทำอุปกรณ์ปลูกถ่ายที่ต้องรับน้ำหนักและการเคลื่อนไหว
-
ความต้านทานการกัดกร่อน: ไทเทเนียมเกือบจะไม่เกิดสนิม จึงไม่ต้องห่วงเรื่องการพังทลายหรือการแตกหักของอุปกรณ์ปลูกถ่าย
-
ชีว συμβutie: ร่างกายมนุษย์จะไม่ปฏิเสธไทเทเนียม ทำให้เกิดการยึดเกาะที่ดีระหว่างอุปกรณ์ปลูกถ่ายกับกระดูก
ข้อจำกัดของไทเทเนียม:
- ต้นทุนสูง: ไทเทเนียมเป็นวัสดุที่ค่อนข้างแพงเมื่อเทียบกับโลหะอื่นๆ
- ความยากในการขึ้นรูป: ไทเทเนียมมีความแข็งมาก จึงต้องใช้เครื่องมือและเทคนิคพิเศษในการขึ้นรูป
ถึงแม้จะมีข้อจำกัด แต่ไทเทเนียมก็ยังคงเป็นวัสดุที่มีศักยภาพสูงสำหรับการใช้งานในทางการแพทย์ ความแข็งแรง, ความต้านทานการกัดกร่อน และความชีว συμβutie ทำให้มันเหมาะสำหรับการทำอุปกรณ์ปลูกถ่ายต่างๆ และในอนาคต เราอาจจะได้เห็นไทเทเนียมถูกนำมาใช้ในหลากหลายแอพลิเคชันทางการแพทย์มากขึ้น