อิริเดียม (Iridium) เป็นธาตุที่มีเลขอะตอม 77 และอยู่ในกลุ่มโลหะทรานซิชัน แถวที่ 6 ของตารางธาตุ ธาตุนี้จัดอยู่ในกลุ่มแพลทินัม (platinum group metals) หรือ PGMs ซึ่งเป็นโลหะมีค่าหายากที่พบในเปลือกโลกเพียงเล็กน้อยเท่านั้น อิริเดียมมีความหนาแน่นสูงมาก โดยอยู่ที่ประมาณ 22.56 กรัมต่อลูกบาศก์เซนติเมตร ทำให้มันเป็นธาตุที่หนาแน่นที่สุดในบรรดาโลหะทั้งหมด
อิริเดียมเป็นโลหะที่มีลักษณะแข็งและเหนียวมาก มีจุดหลอมเหลวสูงถึง 2446 °C และจุดเดือดที่ 4701 °C นอกจากนี้ยังมีความต้านทานการกัดกร่อนและการออกซิไดซ์สูง ซึ่งทำให้มันเป็นวัสดุที่ทนทานและคงตัวอย่างมาก
คุณสมบัติที่โดดเด่นของอิริเดียม
อิริเดียมมีคุณสมบัติพิเศษหลายประการที่ทำให้มันเหมาะสำหรับการใช้งานในอุตสาหกรรมต่างๆ:
- ความแข็งและความเหนียว: อิริเดียมเป็นโลหะที่มีความแข็งและความเหนียวสูงมาก ทำให้มันทนทานต่อการสึกหรอและแรงกระแทก
- จุดหลอมเหลวและจุดเดือดสูง: อิริเดียมมีจุดหลอมเหลวและจุดเดือดที่สูงมาก ทำให้มันสามารถทนต่ออุณหภูมิสูงได้อย่างดีเยี่ยม
- ความต้านทานการกัดกร่อน: อิริเดียมมีความต้านทานต่อการกัดกร่อนและการออกซิไดซ์สูง ซึ่งทำให้มันคงตัวในสภาวะแวดล้อมที่รุนแรง
- ความนำไฟฟ้าสูง: อิริเดียมเป็นโลหะที่มีความนำไฟฟ้าสูง ทำให้มันเหมาะสำหรับการใช้งานในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
การประยุกต์ใช้อิริเดียม
เนื่องจากคุณสมบัติพิเศษที่โดดเด่น อิริเดียมจึงถูกนำมาใช้ในหลากหลายอุตสาหกรรม:
-
อุตสาหกรรมรถยนต์: อิริเดียมถูกใช้ในการผลิตขั้วไฟฟ้าของเทียนจุดระเบิด เนื่องจากความทนทานและความต้านทานต่อการสึกหรอสูง
-
อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์: อิริเดียมถูกนำมาใช้ในการผลิตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ชั้นสูง เช่น เซ็นเซอร์ อุปกรณ์สื่อสาร และแผงวงจร
-
อุตสาหกรรมเครื่องมือแพทย์: อิริเดียมถูกใช้ในการผลิตอุปกรณ์ทางการแพทย์ เช่น ข้อเทียม และเครื่องกระตุ้นหัวใจ
การผลิตอิริเดียม
อิริเดียมมักจะพบในรูปของแร่ร่วมกับโลหะ PGMs อื่นๆ โดยแหล่งกักตุนหลักอยู่ที่แอฟริกาใต้ คานาดา รัสเซีย และสหรัฐอเมริกา
กระบวนการผลิตอิริเดียมเกี่ยวข้องกับการแยกแร่จากแหล่งกักตุน จากนั้นจึงทำการหลอมและทำให้บริสุทธิ์โดยใช้เทคนิคทางเคมีต่างๆ การผลิตอิริเดียมเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและต้องใช้เทคโนโลยีขั้นสูง ทำให้มันเป็นวัสดุที่มีราคาแพง
คุณสมบัติของอิริเดียม | ค่า |
---|---|
เลขอะตอม | 77 |
มวลอะตอม (g/mol) | 192.217 |
จุดหลอมเหลว (°C) | 2446 |
จุดเดือด (°C) | 4701 |
ความหนาแน่น (g/cm³) | 22.56 |
อิริเดียม: สิ่งที่คุณอาจไม่รู้
อิริเดียมเป็นโลหะที่หายากมากจนมีชื่อเสียงในเรื่องความแข็งแกร่งและความทนทาน ซึ่งมันถูกนำมาใช้ในหลากหลายอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็นการผลิตขั้วไฟฟ้าสำหรับเทียนจุดระเบิด รถยนต์ หรือแม้แต่ในเครื่องกระตุ้นหัวใจ
ความเป็นโลหะที่มีค่าสูงของอิริเดียมทำให้มันกลายเป็นเป้าหมายสำหรับนักค้นคว้าและนักวิจัย ซึ่งหวังที่จะค้นพบการประยุกต์ใช้ใหม่ๆ ในอนาคต นอกจากนี้ อิริเดียมยังเป็นธาตุที่สำคัญในงานวิจัยทางด้านฟิสิกส์และเคมี
แม้ว่าอิริเดียมจะเป็นโลหะที่มีราคาแพง แต่คุณค่าและความแข็งแกร่งของมันก็ทำให้มันคุ้มค่ากับการลงทุน สำหรับอุตสาหกรรมต่างๆ ที่ต้องการวัสดุที่มีประสิทธิภาพสูงและทนทาน